Meer mensen werken door na pensionering Het aantal werkende 65-plussers is de afgelopen tien jaar fors gestegen, zo blijkt uit onderzoek dat Regioplan uitvoerde in opdracht van KBO-PCOB. Werkte in 2013 zo’n 10% van de senioren van 65 tot 75 jaar, in 2023 is dat percentage 17%. Het aandeel werkende 75-plussers steeg van 1,8 tot 2,9%. De redenen om langer door te werken zijn verschillend. Een deel van de stijging komt doordat de AOW-gerechtigde leeftijd in dezelfde periode is verhoogd van 65 jaar naar 66 jaar en tien maanden. De groep jonge 65-plussers móet dus ook langer doorwerken. Bij de AOW’ers die langer doorwerken zijn het vooral zelfstandigen en mensen met een lagere opleiding en/of laag pensioen. Sommigen geven aan dat ze doorwerken omdat ze anders financieel niet kunnen rondkomen. Een ander deel blijft werken vanwege het werkplezier, het sociale aspect of omdat ze een bijdrage willen leveren aan de maatschappij. Dit brengt het risico met zich mee dat er een tweedeling ontstaat tussen de groep die het zich financieel wel, en de groep die het zich niet kan veroorloven om te stoppen met werken. Veel ervaring blijft onbenut Uit onderzoek blijkt ook dat 25% van de ondervraagden vóór hun pensioen zegt te willen doorwerken. Na pensionering blijkt echter maar een kwart van deze groep dat ook daadwerkelijk te doen. Zou de overige driekwart óók doorwerken, dan zou dit potentieel 148.500 arbeidskrachten opleveren. Zouden ze twaalf uur in de week gaan werken (dat is wat werkende AOW-gerechtigden gemiddeld doen), dan zou het gaan om 45.000 fulltime banen. Dit laat zien dat er veel kennis en ervaring van gepensioneerden onbenut blijft. Mogelijk nadeel In september noemde het CNV het ‘desastreus’ en ‘funest’ voor 55 tot 65-jarigen om werkgevers te stimuleren meer gepensioneerden in dienst te nemen. Dit omdat gepensioneerden 25% goedkoper zijn. Regioplan zegt echter dat wetenschappelijk onderzoek weinig aanleiding geeft om te denken dat er sprake is van verdringing. Suggesties Regioplan doet in het onderzoeksrapport een aantal suggesties voor overheidsbeleid om langer doorwerken te bevorderen. Zo noemen ze betere informatievoorziening over kansen en mogelijkheden, en een fiscale ‘doorwerkbonus’. Tegelijk vragen ze aandacht voor mogelijke gezondheidsrisico’s voor kwetsbare groepen. Want het blijkt dat lager opgeleiden vaker onder minder gunstige omstandigheden doorwerken en minder levensgeluk ervaren dan hoger opgeleiden die langer doorwerken.
Seniorenverengingen ANBO en PCOB zetten koers voort naar fusie De ledenraden van seniorenverenigingen ANBO en PCOB hebben vandaag groen licht gegeven voor het voortzetten van de ingezette koers naar fusie. De toenemende samenwerking tussen PCOB en ANBO in de landelijke belangenbehartiging, met name op gebieden als wonen, zorg en koopkracht, heeft geleid tot deze vruchtbare beslissing. “De krachtenbundeling is logisch,” zegt Pieter van Keulen, voorzitter van de ANBO- ledenraad. “Door elkaars krachten te benutten, kunnen we nog meer betekenen voor senioren in Nederland,” voegt Henk Zieleman, voorzitter van de ledenraad PCOB eraan toe. Op 21 december 2023 zal het fusievoorstel worden vastgesteld door beide ledenraden, en als alles volgens planning verloopt, kunnen ANBO en PCOB per 1 januari 2024 fuseren. Op 16 november kwamen de ledenraden van PCOB en ANBO in het Baken in Woerden bijeen om te spreken over de aanstaande fusieplannen. De bespreking leidde tot een constructieve discussie en brede steun onder de leden. Zij gingen met elkaar en met beide besturen in gesprek. Veel leden erkennen de voordelen van een krachtenbundeling. Beoogd directeur-bestuurder van de nieuwe vereniging ANBO-PCOB is Anneke Sipkens. Het is een langgekoesterde wens van ANBO en PCOB om samen één krachtige vereniging te vormen. Ze zijn ervan overtuigd dat dit de beste manier is om gezamenlijk op te komen voor de belangen van senioren en de dienstverlening aan leden te verbeteren. In de context van een versnipperd veld van belangenbehartiging zien ANBO en PCOB dit als de weg voorwaarts om ook voor de senioren van de toekomst van betekenis te zijn.
Seniorenverenigingen ANBO en PCOB zetten koers voort naar fusie De ledenraden van seniorenverenigingen ANBO en PCOB hebben vandaag groen licht gegeven voor het voortzetten van de ingezette koers naar fusie. De toenemende samenwerking tussen PCOB en ANBO in de landelijke belangenbehartiging, met name op gebieden als wonen, zorg en koopkracht, heeft geleid tot deze vruchtbare beslissing. “De krachtenbundeling is logisch,” zegt Pieter van Keulen, voorzitter van de ANBO- ledenraad. “Door elkaars krachten te benutten, kunnen we nog meer betekenen voor senioren in Nederland,” voegt Henk Zieleman, voorzitter van de ledenraad PCOB eraan toe. Op 21 december 2023 zal het fusievoorstel worden vastgesteld door beide ledenraden, en als alles volgens planning verloopt, kunnen ANBO en PCOB per 1 januari 2024 fuseren. Op 16 november kwamen de ledenraden van PCOB en ANBO in het Baken in Woerden bijeen om te spreken over de aanstaande fusieplannen. De bespreking leidde tot een constructieve discussie en brede steun onder de leden. Zij gingen met elkaar en met beide besturen in gesprek. Veel leden erkennen de voordelen van een krachtenbundeling. Beoogd directeur-bestuurder van de nieuwe vereniging ANBO-PCOB is Anneke Sipkens. Het is een langgekoesterde wens van ANBO en PCOB om samen één krachtige vereniging te vormen. Ze zijn ervan overtuigd dat dit de beste manier is om gezamenlijk op te komen voor de belangen van senioren en de dienstverlening aan leden te verbeteren. In de context van een versnipperd veld van belangenbehartiging zien ANBO en PCOB dit als de weg voorwaarts om ook voor de senioren van de toekomst van betekenis te zijn.
Zorgorganisaties luiden noodklok: Nederland kan niet zonder Hulp bij Huishouden Er zijn steeds minder zorgmedewerkers om steeds meer mensen te ondersteunen. Dat geldt ook in de ouderenzorg. Het kabinet heeft onderzocht hoe dit beheersbaarder kan worden. Zowel op financieel en personeel vlak, als ook maatschappelijk. Een van de voorgestelde maatregelen is om Hulp bij Huishouden uit de Wmo te halen. Dat voorstel is voor ouderenzorgorganisaties voldoende reden om de noodklok te luiden. ‘Erken, omarm en behoud Hulp bij Huishouden als fundament voor zorg thuis’, zeggen zes ouderenzorgorganisaties in een gezamenlijke oproep aan het kabinet. De zes (Tzorg, Actief Zorg, Axxicom, Buurtzorg, Acteon Thuiszorg en Cordaan) schreven samen een zogenoemd position paper, waarin ze het schrappen van Hulp bij Huishouden uit de Wmo ‘ondenkbaar en onverantwoord’ noemen. Meer dan veertig zorgorganisaties hebben de oproep al onderschreven. Ook branche-organisatie ZorgthuisNL staat er pal achter. Hulp bij Huishouden is volgens de zorgorganisaties juist onderdeel van de oplossing. Vroege signalering is namelijk een krachtige factor van Hulp bij Huishouden, zeggen zij. ‘Het zorgt ervoor dat met minimale ondersteuning zwaardere zorg wordt uitgesteld en mogelijk zelfs voorkomen.’ Onderzoek Het zijn niet alleen de zorgorganisaties die het belang van Hulp bij Huishouden benadrukken. Dat blijkt ook al uit onderzoek van het CPB (Wat als zorg wegvalt, 2019). Daarin staat dat de druk op duurdere zorgvormen toeneemt als Hulp bij Huishouden en de signalerende functie wegvalt. De zorgorganisaties roepen het kabinet nu op om ‘samen te werken aan een gezonde generatie van weerbare, vitale mensen. Die kunnen opgroeien, leven, werken en wonen in een gezonde leefomgeving. Laten we samen zorgen voor een visie die verder gaat dan het oplossen van wachtlijsten en directe betaalbaarheid van Hulp bij het Huishouden. Laten we samen strijden voor een zorglandschap waarin mensen zonder zorgen oud kunnen worden.’ De oproep en het uitgebreide position paper zijn te lezen op www.meerdanpoetsen.nl
‘Zet in op valpreventie om ouderenzorg betaalbaar te houden’ ‘Zet in op valpreventie om de ouderenzorg betaalbaar te houden.’ Dat zegt Elvera Overdevest, valpreventie-expert van VeiligheidNL, naar aanleiding van berichtgeving over de scherpe keuzes die gemaakt moeten worden in de ouderenzorg. In 2022 bedroegen de directe medische zorgkosten als gevolg van valongevallen bij 65-plussers 1,3 miljard euro. Een aanzienlijke kostenpost. Door de dubbele vergrijzing en door de trend dat ouderen steeds langer thuis wonen, is de verwachting dat dit zal stijgen naar 4,2 miljard euro in 2025. Inzetten op valpreventie kan deze zorgkosten beperken, zegt VeiligheidNL. De eerste stap om een val te voorkomen kunt u zelf al zetten. Door drie vragen te beantwoorden kunt u eenvoudig bij uzelf te checken of u een verhoogd valrisico heeft. Bent u het afgelopen jaar al eens gevallen? Bent u bang om nog eens te vallen? Heeft u moeite met bewegen? Zegt u ‘ja’ op minstens een van deze vragen, ga dan eens naar uw huisarts, een fysiotherapeut of wijkverpleegkundige voor advies. U kunt ook de oefeningen doen uit de flyer met zeven suggesties om fit en vitaal te blijven, die wij samen met Veiligheid.nl en Buurtzorg maakten. Het zijn kleine oefeningen die u heel gemakkelijk tussen de dagelijkse bezigheden door kunt doen.
Verkiezingen: Zie wat de partijen doen op onze thema’s De Seniorencoalitie, het samenwerkingsverband tussen ANBO, KBO-PCOB, Koepel Gepensioneerden, NOOM en SOMNL, helpt mensen met het Verkiezingsstoplicht. Dit is speciaal gemaakt voor senioren ter voorbereiding van de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november. Het stoplicht maakt in één oogopslag duidelijk hoeveel aandacht politieke partijen besteden aan onderwerpen die juist voor ouderen van groot belang zijn. We geven geen stemadvies en realiseren ons dat ook andere thema’s of overwegingen een rol spelen in de stem die u op 22 november gaat uitbrengen. Hopelijk helpt dit bij het maken van uw keuze. Download hier het Verkiezingsstoplicht.
Bijeenkomst Seniorencoalitie: Krachtig Ouder Worden Praat vandaag over morgen, zegt de Seniorencoalitie. Over de vraag hoe u graag ouder wilt worden. Want krachtig ouder worden vraagt om een goede voorbereiding. Dat betekent nadenken over de toekomstbestendigheid van uw omgeving. Is uw huis straks nog geschikt? Zijn winkels, zorg en andere voorzieningen dichtbij? En hoe ziet uw sociale netwerk eruit? Kunt u op familie, vrienden en kennissen rekenen als het nodig is? De Seniorencoalitie vindt het belangrijk dat het gesprek over krachtig ouder worden niet over, maar mét u wordt gevoerd en start daarom een brede maatschappelijke dialoog. U kunt actief meepraten tijdens een van de twee gespreksmiddagen Krachtig Ouder Worden op maandag 27 of woensdag 29 november. De bijeenkomsten worden op humoristische wijze ingeleid door cabaretière en actrice Jetty Mathurin, waarna publicist Peter Hilhorst een boeiende presentatie verzorgt. Presentatrice en zangeres Marlies Claassen zorgt voor een muzikale bijdrage. U wordt vervolgens uitgenodigd om in kleinere groepjes in gesprek te gaan en ervaringen uit te wisselen. Over hoe u graag ouder wilt worden. Over hoe we er het beste voor kunnen zorgen dat we langer vitaal blijven en langer kunnen wonen op een plek waar we ons echt thuis voelen. En over hoe we onze zelfraadzaamheid en zelfstandigheid kunnen houden in een toekomst waarin minder zorg beschikbaar is. U kunt zich aanmelden voor een van de inspirerende gespreksmiddagen via www.deseniorencoalitie.nl De Seniorencoalitie is een samenwerkingsverband tussen ANBO, KBO-PCOB, Koepel Gepensioneerden, NOOM en SOMNL.
Veranderingen huur- en zorgtoeslag in 2024 Jaarlijks ontvangen veel Nederlanders een toeslag. Denk aan zorgtoeslag of huurtoeslag. Op 1 januari gaat een aantal veranderingen in. Zo gaat de huurtoeslag omhoog en verdwijnt de eenmalige verhoging van de zorgtoeslag die voor 2023 geldt. Wat betekenen deze veranderingen voor u? En wat kunt u doen om vanaf het begin van het jaar meteen het bedrag te ontvangen waar u recht op hebt? Huurtoeslag omhoog De huurtoeslag gaat in 2024 met maximaal 416 euro per jaar omhoog. Ontvangt u huurtoeslag, dan krijgt u tussen 23 november en 14 december bericht van de Dienst Toeslagen over het bedrag dat u in 2024 krijgt. Let op: dit bedrag is een voorschotbedrag. U ontvangt dit bericht per brief en via de Berichtenbox van Mijn toeslagen. Ontving u in 2023 geen huurtoeslag omdat u net teveel verdiende? Misschien komt u dan in 2024 wel in aanmerking. De inkomensgrens gaat namelijk met 1.250 euro per jaar omhoog, waardoor in 2024 ongeveer 35.000 extra huishoudens recht hebben op huurtoeslag. Of dat ook voor u geldt, kunt u vanaf 23 november checken door een proefberekening te maken op toeslagen.nl/proefberekening. Zorgtoeslag omlaag In 2023 gold een eenmalige verhoging van de zorgtoeslag. Deze wordt in 2024 niet meer uitgekeerd. De hoogte van de zorgtoeslag wordt wel aangepast aan de hogere zorgpremies. Samen betekent dit dat de zorgtoeslag in 2024 gemiddeld ongeveer 300 euro lager uitkomt dan in 2023. Krijgt u nu zorgtoeslag en gaat u in 2024 meer verdienen, check dan of u komend jaar nog recht hebt op zorgtoeslag. Dit kan op toeslagen.nl/zorgtoeslag of door vanaf 23 november een proefberekening te maken op toeslagen.nl/proefberekening. Krijgt u nog geen zorgtoeslag, maar denkt u er wel recht op te hebben, maak dan ook een proefberekening. Valt uw lijfrente vrij of krijgt u een vertrekpremie van uw werkgever, ga ook dan na of u nog recht hebt op zorgtoeslag. Meteen het juiste bedrag ontvangen? Om in de maand januari meteen het bedrag te ontvangen waar u recht op hebt, moet de Dienst Toeslagen uw juiste gegevens hebben. U kunt uw gegevens controleren en eventueel aanpassen via toeslagen.nl/pasaan. Meer weten? Op toeslagen.nl vindt u meer informatie over de verschillende toeslagen. Staat uw vraag er niet bij of hebt u hulp nodig bij het doorgeven van wijzigingen? Maak dan een afspraak bij een van de balies of toeslagenservicepunten van de Dienst Toeslagen. Op toeslagen.nl/hulp vindt u de servicepunten bij u in de buurt.
Mantelzorger vier uur per week belast met regelkolder Stapels formulieren in onbegrijpelijke taal, bewijs aanleveren dat je wel écht voor je naaste zorgt en organisaties die langs elkaar heen werken. Mantelzorgers die intensief voor een naaste zorgen, zijn gemiddeld 4 uur per week bezig met regeltaken. Vier op de tien mantelzorgers geeft aan dat het hen moeite kost om deze taken te doen. Dat blijkt uit de meest recente peiling van het Nationaal Mantelzorgpanel. Deze regelkolder moet stoppen, vindt MantelzorgNL. Mensen die voor hun naaste zorgen, kosten de samenleving geen geld. Zij besparen geld. Toch is de angst voor misbruik of fraude met bijvoorbeeld zorgverlof zo groot dat dit zorgt voor strenge controle. Zo moet één op de drie mantelzorgers aantonen dat ze wel echt mantelzorger zijn om in aanmerking te komen voor zaken als de mantelzorgwaardering of zorgverlof op het werk. Vaak moeten ze een schriftelijke verklaring van een arts laten zien. En dat terwijl (huis)artsen juist eenzijdig hebben besloten deze verklaring niet meer af te geven. Dat zorgt er in meer dan de helft van de situaties voor dat mantelzorgers op zoek moeten naar een formulier dat niet bestaat. In een kort filmpje laat MantelzorgNL precies zien wat ze bedoelen. Frustratie en overbelasting Esther Hendriks, bestuurder MantelzorgNL: ‘Om frustratie en overbelasting te voorkomen, moeten we de vijf miljoen mantelzorgers in dit land maximaal ondersteunen om voor hun naaste te zorgen. Want zo lang mantelzorgers het huis schoonhouden, de steunkousen aantrekken en zorgen voor een dagritme, kunnen mensen zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Maar in de praktijk belasten we mantelzorgers juist 4 uur in de week met brieven in onbegrijpelijke taal, ingewikkelde regels en bizar veel loketten. Deze gekmakende bureaucratie moet stoppen.’ MantelzorgNL wil daarom: dat zorgprofessionals communiceren in begrijpelijke taal en zelf contact opnemen met collega-organisaties, in plaats van de mantelzorger weer door te verwijzen naar het volgende loket; dat beleid op elkaar wordt afgestemd, zodat de mantelzorger niet verstrikt raakt in regels en tegenstrijdige eisen; laagdrempelige toegang tot hulp, met minimale bewijslast Stop de regelkolder Om de bureaucratie echt een halt toe te roepen start MantelzorgNL – in aanloop naar de Dag van de Mantelzorg op vrijdag 10 november – met de petitie: Maak mantelzorgers belangrijker dan regels. Stop de #regelkolder. Alzheimer Nederland, Ieder(in), Mantelzorgelijk, Patiëntenfederatie Nederland, Per Saldo en Seniorencoalitie (ANBO, KBO-PCOB, Koepel Gepensioneerden, NOOM, SOMNL) hebben zich al aangesloten bij dit initiatief. U kunt de petitie ook tekenen op dagvandemantelzorg.nl.
Onderzoek KBO-PCOB: verwerking van verlies dierbare doet iedereen anders Omgaan met rouw en verlies kan erg moeilijk zijn. Het is een gevoelig en persoonlijk proces, dat ieder op zijn of haar manier doormaakt. Wat senioren daarin helpt en wat juist niet, is ook heel verschillend. Zo blijkt uit onderzoek van het Nationaal Seniorenpanel. Iedereen krijgt op enig moment in het leven te maken met verlies en rouw. Het verlies van hun moeder of hun levenspartner noemen mensen als meest impactvol. Een onverwacht verlies blijkt moeilijker te verwerken. Al betekent dit volgens deelnemers aan het onderzoek zeker niet dat dit bij een aangekondigd overlijden gemakkelijker is. Behoeften Kort na het overlijden van een dierbare lopen de behoeften van nabestaanden sterk uiteen. Waar de een vooral behoefte heeft aan de nabijheid van familie en vrienden (34%), verlangt de ander juist naar ruimte en rust (23%) of afleiding (17%). Naast het feit dat een verwerkingsproces voor iedereen verschillend is, blijkt er ook een verschil tussen mannen en vrouwen. Praten over een verlies werkt helend, toch verwerken mannen een verlies vaker in stilte dan vrouwen. Vrouwen (62%) praten in gedachten ook vaker tegen hun overleden dierbare dan mannen (32%). Overigens blijkt een op de twintig nabestaanden niemand te hebben om een goed gesprek mee te voeren. Geen vaste tijd voor rouw De meeste deelnemers aan het onderzoek gaven aan dat het veel langer duurde dan gedacht voor ze goed konden omgaan met het verlies. Voor de meeste mensen duurde het meer dan een jaar, soms was meer dan tien jaar nodig. Hoe persoonlijk een rouwproces ook is, er zijn wel een aantal algemene dingen te zeggen over wat u beter wel of niet kunt doen als iemand in uw omgeving te maken heeft met een verlies. Zeg bijvoorbeeld niet dat iemand het verdriet ‘een plaatsje moet geven’ of dat ‘het went’. Het is goed bedoeld, maar het went nooit, zeggen deelnemers aan het onderzoek. Luisteren, warme belangstelling tonen of gewoon stil begrip, wordt daarentegen op prijs gesteld. In een artikel in het novembernummer van ons magazine leest u er meer over. Ook leest u daar hoe het Gerke van Egmond (70) hielp om iedere dag een stukje te schrijven over het noodlottige verlies van haar moeder. Ze begon er pas na jaren mee, maar ‘had graag eerder geweten hoe helend schrijven kan zijn’. Over het onderzoek Het onderzoek Rouw en verlies is in opdracht van KBO-PCOB en samen met de Vereniging leven met dood, uitgevoerd door het Nationaal Senioren Panel. Via een online vragenlijst deden 1.464 senioren in de periode 15 augustus tot 4 september 2023 mee aan het onderzoek. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers was 77 jaar.